ગુજરાતના નાના ગામમાં જન્મેલ આ વ્યક્તિએ વકીલાત છોડીને તાળા ચાવી બનાવીને શરૂ કરેલ ધંધો આવી રીતે બની ગોદરેજ કંપની…

ગોદરેજ બ્રાન્ડની ભારતમાં પોતાની આગવી ઓળખ છે, જેના કબાટ, તિરોજી અને તાળા લગભગ દરેક ઘરમાં જોવા મળે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ભારતની આ પ્રખ્યાત બ્રાન્ડની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ અને તેને શરૂ કરનાર વ્યક્તિ કોણ હતી.જો તમને પણ આ સવાલોના જવાબ નથી ખબર તો તમને જણાવી દઈએ કે ગોદરેજ કંપની કાયદાનો અભ્યાસ કરતા અરદેશર ગોદરેજ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. તેમણે ગોદરેજ શરૂ કર્યું તે સમયે ચોરી અને લૂંટની ઘટનાઓ ખૂબ વધી હતી અને આ ઘટનાઓને કારણે ગોદરેજ કંપનીનો પાયો નંખાયો હતો.

અરદેશર ગોદરેજનો જન્મ 26 માર્ચ 1868ના રોજ ગુજરાતના ભરૂચ શહેરમાં એક પારસી પરિવારમાં થયો હતો, અરદેશર ગોદરેજ કાયદાનો અભ્યાસ કરવા પૂર્વ આફ્રિકા ગયા, પરંતુ તેમને ટૂંક સમયમાં સમજાયું કે કાયદાના વ્યવસાયમાં સત્યના સિદ્ધાંત સાથે આગળ વધવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. આથી અરદેશિર ગોદરેજે કાયદાનો અભ્યાસ અધવચ્ચે જ છોડી દીધો અને વર્ષ 1894માં ભારત પરત ફર્યા. બોમ્બે એ સમયે ભારતનું આજની જેમ મોંઘું શહેર હતું, તેથી રોજીરોટી મેળવવા માટે ત્યાં કામ કરવું જરૂરી હતું. આવી સ્થિતિમાં અરદેશર ગોદરેજ એક ફાર્મા કંપનીમાં કેમિસ્ટ આસિસ્ટન્ટ તરીકે નોકરી શરૂ કરી, પરંતુ તેમને આ નોકરી પસંદ ન આવી અને તેણે પોતાનો બિઝનેસ કરવાનો નિર્ણય કર્યો.

આ માટે અરદેશર ગોદરેજે હોસ્પિટલમાં સર્જરી માટે ઉપયોગમાં લેવાતી બ્લેડ અને કાતર બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું હતું, જેના માટે તેણે પારસી સમાજના પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિ મેરવાનજી મુચરજી પાસેથી 3 હજાર રૂપિયા ઉછીના લીધા હતા. પરંતુ અંગ્રેજોની નાની શરતને કારણે અરદેશરનો પહેલો ધંધો ચાલી શક્યો નહીં અને અટકી ગયો. જ્યારે તેના પર 3 હજાર રૂપિયાનું દેવું પણ હતું. જો કે, અરદેશીરે સંજોગો સામે હાર ન માની અને નવો ધંધો શરૂ કરવાનું વિચારવા લાગ્યા. આ દરમિયાન અરદેશરને એક અખબાર વાંચતી વખતે એક નવો બિઝનેસ આઈડિયા આવ્યો, જેમાં બોમ્બેમાં ચોરી અને લૂંટની વધતી જતી ઘટનાઓનો ઉલ્લેખ હતો. આવી સ્થિતિમાં અરદેશર ગોદરેજે વિચાર્યું કે શા માટે આવી તાળાની ચાવીઓ ન બનાવીએ, જેને તોડવી અથવા બીજી ચાવીની મદદથી ખોલવી અશક્ય હોય. નવો ધંધો શરૂ કરવા માટે મેરવાનજી પાસેથી થોડા પૈસા ઉછીના લીધા હતા.

જોકે તેની પાસે મેરવાનજી પાસેથી 3 હજાર રૂપિયા હતા. પરંતુ જ્યારે અરદેશીરે મેરવાનજીને પોતાનો બિઝનેસ આઈડિયા સંભળાવ્યો ત્યારે તેઓ તેનાથી ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા અને તેમને ફરીથી લોન આપી.મેરવાનજી પાસેથી પૈસા ઉછીના લીધા પછી, અરદેશીર ગોદરેજ બોમ્બે ગેસ વર્કસની બરાબર બાજુમાં 125 ચોરસ ફૂટ વિસ્તારમાં ફેલાયેલું વેરહાઉસ ભાડે લીધું. તે વેરહાઉસમાં અરદેશીરે તાળાની ચાવીઓ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું અને કેટલાક કામદારોને રાખ્યા, આ રીતે એક વેરહાઉસમાં ગોદરેજ કંપનીનો પાયો નાખવામાં આવ્યો.તે જમાનામાં તાળાઓની સલામતી અંગે કોઈ ગેરંટી આપવામાં આવતી ન હતી, પરંતુ ગોદરેજ કંપનીએ તેના તાળાઓને અલગ રીતે બજારમાં ઉતાર્યા હતા. ગોદરેજનું કહેવું છે કે તેની બ્રાન્ડના તાળાઓ અને ચાવીઓનો સેટ ખૂબ જ અલગ છે, તેથી ગોદરેજના તાળા અન્ય કોઈ ચાવીથી ખોલી શકાતા નથી.

ગોદરેજ બ્રાન્ડના તાળા અને ચાવીએ બજારમાં એક અલગ ઓળખ બનાવવાનું શરૂ કર્યું, જ્યારે આ બ્રાન્ડ પર લોકોનો વિશ્વાસ વધુ મજબૂત થતો ગયો.આ રીતે અરદેશર ગોદરેજ લોક ચાવી વેચીને દેશમાં એક મજબૂત બ્રાન્ડની શરૂઆત કરી હતી, જેના દ્વારા તેણે મેરવાનજી પાસેથી લીધેલી લોન પણ ચૂકવી દીધી હતી. પરંતુ અરદેશર અહીં જ અટક્યો ન હતો.

પરંતુ તેણે તાળા અને ચાવીથી મજબૂત કબાટ અને લોકર બનાવવાનું કામ પણ શરૂ કર્યું હતું. તે સમયે બોમ્બેના ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના લોકો પાસે પૈસા અને ઘરેણાં રાખવા માટે કોઈ મજબૂત લોકર કે કબાટ નહોતા, જેના કારણે કિંમતી વસ્તુઓની ચોરી થવાનો ભય હતો. આવી સ્થિતિમાં, અરદેશીરે લોખંડની ચાદરનો ઉપયોગ કરીને મજબૂત કબાટ અને લોકર બનાવવાનું નક્કી કર્યું.

આ કામ માટે અરદેશર ગોદરેજે કેટલાક એન્જિનિયરો અને કારીગરોની મદદ લીધી, જેઓ મહિનાઓના પ્રયોગ પછી મજબૂત અને વૈભવી કપડા બનાવવામાં સફળ થયા. આ રીતે, વર્ષ 1902 માં, ગોદરેજ કંપનીના કપડા બજારમાં આવ્યા, જે દરેક ઘરનું ગૌરવ બની ગયા અને ગોદરેજ કંપની સફળતાના સાતમા આસમાને પહોંચી ગઈ. ત્યાર બાદ કંપની રેફ્રિજટર અને સાબુ બનાવવાનું પણ શરૂ કર્યું અને આવી રીતે આજે ગોદરેંજ ભારતનું સૌથી મોટું ગ્રુપ બની ગયું છે, જે અનેક જીવન જરુરીયાત પ્રોડક્ટ્સનું ઉત્પાદન કરે છે.